விண்வெளி ஆய்வுப் பயணம் என்பது வானவியல் மற்றும் விண்வெளி தொழில்நுட்பத்தினைப் பயன்படுத்தி புற விண்வெளிப் பிரதேசத்தினை ஆராய்வதாகும்.[1] பௌதீக இயக்க ரீதியிலான விண்வெளி ஆய்வு மனித விண்வெளிக்கலங்கள் மற்றும் இயந்திர விண்வெளிக்கலம் ஆகிய இரண்டினாலும் நடத்தப்படுகிறது. விண்வெளியிலுள்ள பொருட்களை நோக்குதல், விண்வெளியியல் என்று அறியப்பட்டு நம்பக்கூடிய பதிவு செய்யப்பட்ட வரலாற்றையும் முன் கடந்தது இருக்கையில், 20 ஆம் நூற்றாண்டின் வளர்ச்சியான திரவ-எரிவாயு விண்வெளி வாகன இயந்திரப் பொறிகளே பௌதீக விண்வெளி ஆய்வினை நடைமுறையில் உண்மையாக்க அனுமதித்தன. விண்வெளி ஆய்விற்கான பொதுவான தர்க்கங்களில் உள்ளிட்டவை முன்னேறிவரும் அறிவியல் ஆராய்ச்சி, இணையும் பல்வேறு நாடுகள், மனித இனத்தின் எதிர்கால இருப்பை உறுதிசெய்வது மற்றும் இராணுவ, தந்திரோபாய சாதகங்களை இதர நாடுகளுக்கு எதிராகப் உறுதிசெய்வது ஆகியவையாகும். விண்வெளி ஆய்வின் மீது பல்வேறு விமர்சனங்கள் சில நேரங்களில் செய்யப்படுகிறது.
விண்வெளி ஆய்வு பலமுறை மறைமுகப் போட்டியாக பிரதேச-புவியியல் அரசியல் போட்டிகளான பனிப் போர் போன்றவற்றிற்கு பயன்படுகின்றன. விண்வெளி ஆய்வின் துவக்க சகாப்தமானது சோவியத் யூனியன் மற்றும் அமெரிக்காவின் இடையேயான "விண்வெளிப் போட்டி"யால் செலுத்தப்பட்டது. சோவியத் ஒன்றியத்தின் 'ஸ்புட்னிக் 1' எனும் முதன் முறையாக மனிதரால் தயாரிக்கப்பட்ட கலம் 1957 ஆம் ஆண்டு அக்டோபர் 4 ஆம் திகதி புவியைச் சுற்றிவர செலுத்தப்பட்டதும், 1969 ஆம் ஆண்டு ஜூலை 20 ஆம் திகதி அமெரிக்க அப்போல்லோ 11 விண்கலத்தின் முதல் நிலவு தரையிறக்கம் ஆகியவை இந்தத் துவக்கக்காலத்தின் எல்லைகளாக பலமுறை கருதப்பட்டன. சோவியத் விண்வெளி திட்டமானது அதன் பல மைல்கற்களை சாதித்தது, அதன் முதல் உயிருள்ள ஜீவராசியை 1957 ஆம் ஆண்டு புவி சுற்றுப்பாதையில் இட்டது, முதல் விண்வெளியில் பயணித்த மனிதர் (யூரி காகரின் வாஸ்டாக் 1 இல் பயணித்தார்) 1961 ஆம் ஆண்டிலும், முதல் விண்வெளி நடை 1965 ஆம் ஆண்டிலும் (அலெக்ஸி லியோனவ்னினால்) 1966 ஆம் ஆண்டில் மற்றொரு வானுலக முக்கியப் பகுதியில் தானியங்கிமுறை தரை இறங்கியது மற்றும் 1971 ஆம் ஆண்டின் முதல் விண்வெளி நிலையத்தின் துவக்கம் (சல்யூட் 1) போன்றவற்றை அதில் உள்ளிட்டிருந்தது.
முதல் 20 ஆண்டுகளின் ஆய்விற்குப் பிறகு, அப்பணியின் கவனமானது ஒருமுறை மட்டுமே விண்வெளி ஊர்தியை பயன்படுத்துவது போன்றவற்றிலிருந்து மீண்டும் பயன்படுத்தக்கூடிய விண்வெளி ஓடத் திட்டம் போன்ற மறு சுழற்சி வன்பொருள் போன்வற்றிற்கும், போட்டியிலிருந்து சர்வதேச விண்வெளி நிலையம் என்பது போன்ற ஒத்துழைப்பு திட்டங்களுக்கும் இடம் பெயர்ந்தது.
